Sint Martinuskerk in Bitgum
Bitgum
De Sint Martinuskerk in Bitgum heeft een voornaam plekje op de resten van een voormalige terp. Daardoor staan de kerk en het kerkhof nog altijd nét iets hoger dan de rest van het dorp Bitgum.
Hier schon mal ein Vorgeschmack
De kerk (het schip) werd gebouwd in 1669-1672 op de fundamenten van een kerk die in 1669 was afgebroken en die gewijd was aan de heilige Martinus. In 1862 werd het zadeldak van de middeleeuwse toren vervangen door een spits. Het kerkgebouw is een rijksmonument.
Het orgel uit 1726 van Christian Müller werd in 1862 verplaatst naar de Stefanuskerk in Westerbork. Het nieuwe orgel uit 1862 van Petrus van Oeckelen werd in 1979 gerestaureerd door Bakker & Timmenga. De preekstoel dateert uit het jaar 1673. Onder het koor bevindt zich de grafkelder van de familie Thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg, initiatiefnemer tot de herbouw van de kerk. De grafkelder is gedekt door stergewelven.
Hier finden Sie Sint Martinuskerk in Bitgum
Buorren 139044 ME Bitgum Route planen
vanaf jouw locatie
-
Franeker bevrijd
Franeker bevrijd
Op 15 april 1945 wordt Franeker bevrijd. ‘s Middags bereikt een verkenningseenheid van de Royal Canadian Dragoons, komend vanuit Leeuwarden, als eerste de stad. Diezelfde dag trekken de overgebleven Duitse militairen zich terug richting Harlingen. Om hun aftocht te dekken blazen ze de brug aan het Leeuwarderend op.
In de vroege ochtend van zondag 15 april heerst in Franeker een gespannen stilte. Volgens de geruchten zouden de Canadezen Leeuwarden al in handen hebben en nu onderweg zijn naar Franeker. Reikhalzend wordt naar de komst van de Tommies uitgekeken. Maar er zijn nog Duitse soldaten in de stad. Dan wordt de stilte verscheurd door drie geweerschoten die waarschuwen voor een enorme ontploffing.
Om hun aftocht in de richting van Harlingen te dekken, blazen de bezetters de brug aan het Leeuwarderend, die meestal Saakstra’s brug wordt genoemd, op. Saakstra’s brug is een essentieel punt in de enige doorgaande route van Leeuwarden naar de havenstad. Het taaie stalen bouwwerk geeft zich echter niet zomaar gewonnen. Tot vijf maal toe moet er een springlading tot ontploffing worden gebracht, alvorens de Duitsers het genoeg vinden en haastig vertrekken. De omliggende panden lopen veel schade op. Vooral het Bondshotel, tegenwoordig de Stadsherberg, moet het ontgelden.
Onmiddellijk beginnen de inwoners van Franeker aan een provisorisch herstel. Bij het station liggen spoorstaven, die door een grote groep mannen op de schouder naar de brug worden gedragen en van kant naar kant worden gelegd. Bielzen komen daar overheen te liggen. Als het werk bijna klaar is, staat de eerste Canadese verkenningswagen al te wachten. In de middag rijdt een grote colonne Canadees oorlogsmaterieel, waaronder tanks, over de straatweg vanaf Leeuwarden naar Franeker.
Van heinde en ver is de plaatselijke bevolking naar de straatweg gegaan om het spektakel te bekijken. Aangekomen in Franeker volgt een ware zegetocht door de stad. ’s Avonds trekt het zware materieel zich weer terug richting Leeuwarden, maar de volgende dag, maandag 16 april, rijdt de colonne opnieuw door Franeker om op te rukken naar Harlingen.
De Canadezen vestigen een hoofdkwartier in het monumentale stadhuis. Ze blijven er nog tot het eind van 1945, alvorens terug te keren naar huis.
