Prinsensteeg
Harlingen
Genoemd naar het ‘huis alwaer de Prins uythanght' Het blokje bebouwing rond deze steeg wordt tegenwoordig van de Waddenzee afgeschermd door een stoere veerbootkade. Eeuwen geleden lag daar niet meer dan een houten pier, die aanzienlijk lager...
Hier schon mal ein Vorgeschmack
Genoemd naar het ‘huis alwaer de Prins uythanght'
Het blokje bebouwing rond deze steeg wordt tegenwoordig van de Waddenzee afgeschermd door een stoere veerbootkade. Eeuwen geleden lag daar niet meer dan een houten pier, die aanzienlijk lager en kwetsbaarder was. Je woonde hier dus vrijwel pal aan zee. Geen wonder dat in en rond deze steeg schuitschippers woonden, havenmeesters, kompasmakers, ankersmeden, wijdschippers en blokmakers.
Aan hun ambacht ontleenden veel mensen uiteindelijk ook hun achternaam. Zo zien we dat ene Claes Minnes, die hier in 1677 in een hoekhuis woonde, dan ‘blokmaker’ als beroep heeft, waarna in 1748 een nazaat van hem ‘Claas Minnes Blok’ wordt genoemd. Sjoe(r)d T. Blok, genoemd op de gevelsteen bovenin de zijgevel aan de straatkant, zal uit dezelfde familie stammen. Een andere bewoner van de steeg werd niet vernoemd naar zijn ambacht, maar naar zijn capaciteiten: ‘Antony Zeevaardig’.
De Prinsensteeg dankt zijn naam aan het ‘huis alwaer de Prins uythanght’. Waarschijnlijk was het een herberg of dranklokaal. Het stond op de hoek van de Grote Bredeplaats en de Prinsenstraat, waarvan de Prinsensteeg een zijstraatje is.
-
Franeker bevrijd
Franeker bevrijd
Op 15 april 1945 wordt Franeker bevrijd. ‘s Middags bereikt een verkenningseenheid van de Royal Canadian Dragoons, komend vanuit Leeuwarden, als eerste de stad. Diezelfde dag trekken de overgebleven Duitse militairen zich terug richting Harlingen. Om hun aftocht te dekken blazen ze de brug aan het Leeuwarderend op.
In de vroege ochtend van zondag 15 april heerst in Franeker een gespannen stilte. Volgens de geruchten zouden de Canadezen Leeuwarden al in handen hebben en nu onderweg zijn naar Franeker. Reikhalzend wordt naar de komst van de Tommies uitgekeken. Maar er zijn nog Duitse soldaten in de stad. Dan wordt de stilte verscheurd door drie geweerschoten die waarschuwen voor een enorme ontploffing.
Om hun aftocht in de richting van Harlingen te dekken, blazen de bezetters de brug aan het Leeuwarderend, die meestal Saakstra’s brug wordt genoemd, op. Saakstra’s brug is een essentieel punt in de enige doorgaande route van Leeuwarden naar de havenstad. Het taaie stalen bouwwerk geeft zich echter niet zomaar gewonnen. Tot vijf maal toe moet er een springlading tot ontploffing worden gebracht, alvorens de Duitsers het genoeg vinden en haastig vertrekken. De omliggende panden lopen veel schade op. Vooral het Bondshotel, tegenwoordig de Stadsherberg, moet het ontgelden.
Onmiddellijk beginnen de inwoners van Franeker aan een provisorisch herstel. Bij het station liggen spoorstaven, die door een grote groep mannen op de schouder naar de brug worden gedragen en van kant naar kant worden gelegd. Bielzen komen daar overheen te liggen. Als het werk bijna klaar is, staat de eerste Canadese verkenningswagen al te wachten. In de middag rijdt een grote colonne Canadees oorlogsmaterieel, waaronder tanks, over de straatweg vanaf Leeuwarden naar Franeker.
Van heinde en ver is de plaatselijke bevolking naar de straatweg gegaan om het spektakel te bekijken. Aangekomen in Franeker volgt een ware zegetocht door de stad. ’s Avonds trekt het zware materieel zich weer terug richting Leeuwarden, maar de volgende dag, maandag 16 april, rijdt de colonne opnieuw door Franeker om op te rukken naar Harlingen.
De Canadezen vestigen een hoofdkwartier in het monumentale stadhuis. Ze blijven er nog tot het eind van 1945, alvorens terug te keren naar huis.
