Rustpunten
769 t/m 792 van 1127 resultaten
-
Passantenhaven Winsum
Passantenhaven Winsum -
Aanlegplaats Deinum | Haven
Aanlegplaats Deinum | Haven -
Ut Streekie
Ut Streekie -
'Moordhol' Crackstate, het einde van de terreur
'Moordhol' Crackstate, het einde van de terreur
"Die morgen duurde langer dan ooit. Ik deed niets anders dan voor het raam staan te praten. Beneden in het park zei een man tegen mij dat de Canadezen in Bontebok waren." Verzetsman Jan Tuut zit op de ochtend van de bevrijding van Heerenveen nog gevangen in Crackstate.
De gevangenis Crackstate is vanaf oktober 1944 het beruchte hoofdkwartier van mannen van de Sicherheits Dienst (SD), die opgejaagd door de geallieerden vanuit België naar het noorden trekken. Er worden talloze gevangenen vreselijk mishandeld, gemarteld en zelfs doodgeschoten. Op het hoogtepunt zitten er 200 tot 300 mannen en vrouwen gevangen. In een vijfpersoons-cel worden soms tientallen mensen opgesloten. Een dag voor de bevrijding dreigen de Duitsers nog de boel op te blazen.
De Canadese bevrijders naderen Heerenveen op 14 april via Mildam. Duitse troepen leveren hardnekkig strijd in dit gebied en er wordt flink met tanks geschoten. De vijftig à zestig gevangenen zitten in doodsangst in Crackstate vast en horen het lawaai in de verte. Totdat bakker Gerlof de Wolf en zijn knecht Hendrik rond half drie vermoeden dat de vijand uit de stad vertrokken is.
De Wolf woont schuin tegenover Crackstate en kent de situatie goed en hij hoort waar de sleutels liggen. Bedacht op bommen en boobytraps sluipen ze voorzichtig door de open voordeur naar binnen. Ze weten de gevangenen uit de cellen te krijgen. In stilte verlaat iedereen de gevangenis met de opdracht om zo snel mogelijk onder te duiken. Er verschijnen zo nu en dan nog Duitsers in de stad. Het blijft levensgevaarlijk.
Schrikbewind
Voordat de SD onder leiding van SS-Hauptsturmführer Kronberger het schrikbewind begint, pleegt het verzet in september 1944 zes man sterk een overval. Ze weten twee gevangen 'illegalen' te bevrijden. Er wordt in maart 1945 overwogen nog een keer een overval te plegen, maar het risico is te groot.
Een paar dagen voor de bevrijding ontvangt Kronberger een dreigbrief van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (NBS). Het is de communistische Districts Operatie Leider (DOL) die hem waarschuwt geen gevangen meer te doden. Een merkwaardig kat-en-muis-spel gaat hieraan vooraf tussen Kronberger en de Districts Operatieleider (DIC) die in Crackstate gevangen zit.
Kronberger sluit een deal in ruil voor vrijlating en de belofte dat de DIC en zijn plaatsvervanger, de 'communistische' DOL terugkeren. De angst voor de 'communistische wraak' van de DOL is blijkbaar groot. Als de DIC en DOL uiteraard niet terugkeren, worden twee gevangenen bij Luinjeberd door de SD vermoord. Meer dan zestig gevangenen overleven hun verblijf in Crackstate niet door marteling, executie of transport naar kampen. Kronberger wordt na de oorlog tot veertien jaar veroordeeld.
Aan het begin van de avond van de 14e april, bereiken de Canadezen eindelijk Heerenveen-Zuid. Rond 19.00 uur halen de bewoners de bevrijders met veel gejuich binnen. Achtergebleven Duitsers schieten dan plotseling toch nog op de feestvierende menigte. Er vallen geen slachtoffers. De volgende dag is heel Heerenveen bevrijd en worden 'landverraders' en gevangengenomen Duitsers opgesloten in Crackstate. Het Huis van Bewaring dient nog enige tijd voor de internering van NSB-ers. In 1973 wordt het afgebroken en in 1995 wordt er een monument voor de slachtoffers onthuld.
-
Aanlegplaats Marsum
Aanlegplaats Marsum -
Veerpont Jonge Seun (Harlingen Sassteiger)
Veerpont Jonge Seun (Harlingen Sassteiger) -
Veerpont Grietman-Eco (De Veenhoop)
Veerpont Grietman-Eco (De Veenhoop) -
Landgoed & Slot Martenastate
Landgoed & Slot Martenastate -
Gedicht: Iisbaan yn ‘e maaitiid | Syds Wiersma
Accepteer cookies om deze content te zien.
Gedicht: Iisbaan yn ‘e maaitiid | Syds Wiersma
IISBAAN YN ‘E MAAITIID
de besiele stilte
fan it ferlitten hillichdom
it is maaitiid mar bûten de tiid
briedt it fersûpte gers
mei nij grien
de tút fan bestimming deryn
yn it sin bringer fan
it streekjen it frij fielen ûnierdsk
njonken
it knoffeljen it minsklik mislearjen
ah jasses
hakkekruk dreamt fan iisprinsesse
yn in nije winter tute
as by in âlde hit de wrâld in dûnsflier
dy kâldreade blommewangen
ûnder har mûtse fan suvere ingelewol wei
te plôkjen
de tút
de dream oer de tút
de tút fan de dream oer de tút
hakkekruk knoffelet troch
de hope op de tút fan de dream oer de tút
waard in wynwak
drûget op, lit de feiten sprekke:
ferlitten timpel, dea iis
gjin prinsesse by machte -
Veerpont De Snoekcbaers (Sitebuorren)
Veerpont De Snoekcbaers (Sitebuorren) -
Slachtedijk
Slachtedijk -
Sneekermeer - Potskar - Kijkheuvel met scherm
Sneekermeer - Potskar - Kijkheuvel met scherm -
Molly's Cafetaria
Molly's Cafetaria -
Museumhuis van Eysinga
Museumhuis van Eysinga -
Sint-Andreaskerk Wijnaldum
Sint-Andreaskerk Wijnaldum -
De Kleinste galerie van Nederland
De Kleinste galerie van Nederland -
Yeb Hettinga Museum
Yeb Hettinga Museum -
Studio Ilse Oelbers
Studio Ilse Oelbers -
Boazum (Bozum)
Boazum (Bozum) -
Wonsstelling
Wonsstelling -
Gebouw Arendstuin Leeuwarden
Gebouw Arendstuin Leeuwarden -
Nij Wybranda - de Mielgong
Nij Wybranda - de MielgongDirect boekbaar
-
De Mieden - Kijkheuvel met Vogelkijkscherm
De Mieden - Kijkheuvel met Vogelkijkscherm -
Bed & Breakfast / Mini Camping De Salix
Bed & Breakfast / Mini Camping De Salix